گزارش مراسم ٢٦مین سالگرد کشتار زندانيان سياسی، در آخن
کانون ره‌آورد موضوع امسال این مراسم را، که در تاریخ سیزدهم سپتامبر برگزار شد، به مسئله تأثیر کشتارهای دهه‌ی ۶۰ و به‌ویژه تابستان ۶۷ بر جامعه‌ی سیاسی ایران اختصاص داده بود. آقایان تقی رحمانی، فواد تابان و امید منتظری سخنرانان این برنامه بودند. بخش هنری به عهده هنرمند جوان حسام بود.
همایون مجری برنامه
این برنامه با نمایش کلیپ کوتاهی ساخته سهیل اعرابی آغاز شد. سپس بیانیه کانون به مناسبت بیست وششمین سالگرد کشتار زندانیان سیاسی توسط خسرو یکی از اعضای کانون خوانده شد.لینک متن بیانیه:
خسرو در حال خواندن بیانیه کانون ره اورد
در بخش بعدی اولین سخنران امید منتظری، روزنامه‌نگار و فعال مدنی و فرزند حمید منتظری از جان‌باختگان کشتار ۶۷، به بیان نظرات خود پرداخت. ن خود را با این پیش‌فرض آغاز کرد که بازخوانی، روایت و همگانی شدن این فاجعه با شکست روبه‌رو شده است. وی دلایلی را برشمرد که از آن جمله می‌توان به تغییر گفتمان از گفتمان حزبی به اجتماعی نام برد. همچنین خط قرمز شدن آن از سوی حاکمیت و دادن هاله امنیتی به آن و نیز گفتمان حاکم بر جریانات حقوق بشری و سیاسی که صرفا یا حمله موضعی بوده و یا اقناع مخاطب و زبانی که نوعا با ادبیات زمان جنگ همپوشانی داشته (لفظ "شهدا") و برای نسل جدید ادبیات دشواری به شمار می‌رود. وی در ادامه علاوه بر نیاز جامعه به باز شدن فضای سیاسی، به لزوم یافتن راه‌هایی برای شنیده شدن صدای خانواده‌ها از طریق گره خوردن تجارب در عرصه‌های مختلف فلسفی، هنری، ادبی و غیره اشاره کرد. امید منتظری معتقد بود که کاربرد کلماتی چون «جنبش دادخواهی» دقیق نیست و به‌ویژه در ایران نمود آن‌چنانی ندارد اما می‌توان از «گفتمان دادخواهی» سخن گفت.
امید منتظری
سخنران دوم این برنامه آقای فواد تابان، فعال و تحلیلگر سیاسی چپ و سردبیر سایت "اخبار روز" بود. آقای تابان سخنان خود را با گرامی‌داشت یاد همه قربانیان قتل‌های سیاسی در ۳۶ سال گذشته و با یاد مادر پناهی از مادران خاوران که چند روز پیش درگذشت، آغاز کرد. وی در ادامه از خانواده‌های جان‌باختگان به‌عنوان پایه‌گذاران سیاست دادخواهی نام برد که بدون ملاحظات و رقابت‌های سیاسی در پی کشف حقیقت‌اند اما صدایشان ضعیف است. وی همچنین از سیاست مصلحت‌سنجانه‌ای نام برد که از مسئله کشتار به‌عنوان ابزاری سیاسی و اهرمی برای امتیازگیری و امتیازدهی استفاده می‌کند. وی ضمن اشاره به بروز شکاف در بین نیروهای سیاسی پس از سال ۱۳۷۶ و روی کار آمدن محمد خاتمی، رئیس‌جمهور پیشین ایران، به دو مثال در مورد مصلحت‌اندیشی‌های سیاسی پرداخت، که یکی سپردن وزارت دادگستری به مصطفی پورمحمدی، یکی از عاملان کشتار ۶۷، در دولت حسن روحانی بود و دیگری حمایت برخی گروه‌ها از اکبر هاشمی رفسنجانی، کسی که به‌عنوان یکی از آمران ترورهای مخالفان در خارج از کشور شناخته شده است. آقای تابان گفت بخش‌هایی از نیروهای سیاسی ایران بنا به «مصلحت» در برابر مسئولیت‌های چنین افرادی سکوت می‌کنند و کارنامه آن‌ها را نادیده می‌گیرند.
فواد تابان
وی در پایان با ابراز تأسف از اینکه امسال تعداد کمی در سالگرد این کشتار در گورستان خاوران حضور به هم رسانده‌اند مسئله دادخواهی را با یک تحول سیاسی عمیق همراه دانست و اینکه تا زمانی که عاملان جنایت در قدرت هستند دادخواهی به فرجامی نخواهد رسید.
در انتهای بخش اول برنامه حسام، از هنرمندان جوان ساکن شهر آخن، به همراهی گیتار و سازدهنی ترانه‌های زیبایی را که خود سازنده شعر و آهنگ آن‌ها بود، اجرا کرد که مورد استقبال حاضران قرار گرفت.
تقی رحمانی
در ابتدای بخش دوم آقای تقی رحمانی، فعال و تحلیلگر سیاسی ملی - مذهبی به بیان نظرات خود پرداخت.
ایشان ضمن تأیید بخش‌هایی از سخنان آقای امید منتظری، از کشتار ۶۷ به‌عنوان یک فاجعه نام برد و اینکه از جنبه حقوقی این فاجعه می‌بایست بررسی شود زیرا هیچ مبنای حقوقی، اخلاقی و حتی شرعی برای این اعدام‌ها وجود نداشته است. وی همچنین به سکوت غرب به دلیل آنکه قربانیان از طیف چپ و چپ مذهبی بودند اشاره کرد. آقای رحمانی در ادامه به مسئولیت رهبران گروه‌های سیاسی در قبال حفظ جان اعضای خود پرداخت و اینکه نیروهای سیاسی باید جهت جلوگیری از استمرار خطا به خود بازگردند و خطاهای استراتژیک خود را نقد کنند. به‌گفته وی این نقد به خود به معنای لاپوشانی جنایت نیست. به اعتقاد آقای رحمانی در سال ۱۳۶۰ روی آوردن به مشی مسلحانه خطایی استراتژیک بود و در آن زمان طیف چپ به جامعه مدنی نگاهی نداشت. ایشان در ادامه ابراز داشتند که مادران خاوران دستاوردهایی داشته‌اند اما برای پیشبرد هدفشان می‌بایست برای فعالیت‌های خود به مرحله‌بندی عقلانی روی آورند. وی هم چنین به لزوم باز شدن فضای جامعه مدنی برای محکوم کردن اعدام‌ها به شکل تاریخی اشاره کرد و اینکه باید حوصله تاریخی پیدا کنیم و می‌بایستی با آسیب‌شناسی فاجعه و زنده نگه داشتن روایت خانواده‌ها آن را وارد حافظه تاریخی کنیم.
در پایان، حاضران به بحث و تبادل نظر با سخنرانان پرداختند.
